Η αλ­λη­λεγ­γύη πο­λι­τι­κό α­ντί­δο­το στη φι­λαν­θρω­πία.

πηγή: Η Εποχη

Αυ­το-ορ­γά­νω­ση – Αντί­στα­ση - Αλλη­λεγ­γύη ή­ταν το βα­σι­κό τρί­πτυ­χο της εκ­δή­λω­σης που έ­γι­νε με πρω­το­βου­λία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ μέ­σα Σε­πτέμ­βρη στο Πο­λυ­τε­χνείο με στό­χο την ε­νί­σχυ­ση των δο­μών αλ­λη­λεγ­γύης, η ο­ποία κα­τέ­λη­ξε στη δη­μιουρ­γία του δι­κτύου «αλ­λη­λεγ­γύη για ό­λους». Πώς ό­μως ε­ξη­γεί­ται ό­τι κα­θυ­στε­ρή­σα­με τό­σο; Ποια νοο­τρο­πία τρο­φο­δο­τεί α­ντι­στά­σεις και α­δρά­νειες α­πέ­να­ντι σε πο­λι­τι­κές αλ­λη­λεγ­γύης α­πευ­θυ­νό­με­νες στα χει­μα­ζό­με­να λαϊκά στρώ­μα­τα; Ανα­πα­ρά­γε­ται συ­χνά στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλ­λά και γε­νι­κό­τε­ρα στο χώ­ρο της Αρι­στε­ράς, η ι­δε­ο­λο­γι­κή προ­κα­τά­λη­ψη ό­τι η αλ­λη­λεγ­γύη ι­σο­δυ­να­μεί με φι­λαν­θρω­πία και ε­πο­μέ­νως, ε­μείς, οι πο­λι­τι­κά συ­νει­δη­το­ποιη­μέ­νοι, να την α­φή­νου­με στις κυ­ρίες των φι­λο­πτώ­χων τα­μείων και στα ευα­γή ι­δρύ­μα­τα των ε­φο­πλι­στών.
Σύμ­φω­να μ’ αυ­τή τη λο­γι­κή, η κοι­νω­νι­κή αλ­λη­λεγ­γύη α­να­λώ­νε­ται σε μια εμ­βα­λω­μα­τι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα που βελ­τιώ­νει α­κρο­θι­γώς τις ση­με­ρι­νές συν­θή­κες ζωής και κά­νο­ντας τες στοι­χειω­δώς α­νε­κτές συ­σκο­τί­ζει τα πραγ­μα­τι­κά αί­τια της ε­ξα­θλίω­σης, δη­λα­δή το κα­πι­τα­λι­στι­κό σύ­στη­μα. Εν ο­λί­γοις, η πο­λι­τι­κή της αλ­λη­λο­βοή­θειας και της αλ­λη­λεγ­γύης θα ή­ταν α­πο­προ­σα­να­το­λι­στι­κή, κα­θώς πα­ρα­κά­μπτει τη ρί­ζα του κα­κού δί­νο­ντας πα­ρά­τα­ση ζωής στον κλυ­δω­νι­ζό­με­νο κα­πι­τα­λι­σμό.
Πί­σω α­πό αυ­τήν την λο­γι­κή υ­πο­βό­σκει η φα­ντα­σίω­ση ό­τι ό­σο χει­ρο­τε­ρεύουν τα πράγ­μα­τα, τό­σο πλη­σιά­ζου­με στην κα­τάρ­ρευ­ση του συ­στή­μα­τος, για­τί, ό­ταν ο κό­σμος δεν θα έ­χει πλέ­ον τί­πο­τα άλ­λο να χά­σει πα­ρά τις α­λυ­σί­δες του, τό­τε θα έ­χουν ε­πί τέ­λους ω­ρι­μά­σει οι συν­θή­κες για μα­ζι­κή ε­ξέ­γερ­ση. Εν ο­λί­γοις, ό­σο χει­ρό­τε­ρα τό­σο κα­λύ­τε­ρα, για­τί τα χει­ρό­τε­ρα κυο­φο­ρούν την α­να­τρο­πή του κα­πι­τα­λι­σμού.

Η α­κραία φτώ­χεια ε­ξα­θλιώ­νει

Αυ­τή η α­ντί­λη­ψη συ­σκο­τί­ζει πλή­ρως το γε­γο­νός ό­τι οι α­κραίες μορ­φές πτω­χο­ποιή­σης και ε­ξα­θλίω­σης ο­δη­γούν σε α­πο­λι­τι­κο­ποιη­μέ­νη α­πό­γνω­ση και σε ε­ξα­γριω­μέ­νες α­ντι­δρά­σεις, που δια­μορ­φώ­νουν πρό­σφο­ρο έ­δα­φος για τη Χρυ­σή Αυ­γή. Βρί­σκει την πιο εκ­κω­φα­ντι­κή διά­ψευ­σή της α­πό την κα­τα­κό­ρυ­φη ά­νο­δο των νε­ο­να­ζί σε κά­ποια α­πό τα πιο ε­κτε­θει­μέ­να στρώ­μα­τα του πλη­θυ­σμού, στους α­νει­δί­κευ­τους ερ­γά­τες και τους ε­λα­στι­κά ερ­γα­ζό­με­νους, ό­που η ΧΑ έ­φτα­σε στο 24,5%, το υ­ψη­λό­τε­ρο κα­τ’ ε­παγ­γελ­μα­τι­κή κα­τη­γο­ρία πο­σο­στό της.¹ Το χει­ρό­τε­ρο δεν εί­ναι προάγ­γε­λος του βέλ­τι­στου, αλ­λά του ε­φιαλ­τι­κά χεί­ρι­στου, ό­πως θα έ­πρε­πε να μας εί­χε δι­δά­ξει και η ε­μπει­ρία της Βαϊμά­ρης. Ας υ­πεν­θυ­μί­σου­με ό­τι το Ε­ΑΜ συ­γκρο­τή­θη­κε «σώ­ζο­ντάς μας α­πό την πεί­να», ό­πως ε­ξάλ­λου λέει και ο ύ­μνος του.

Τα δί­κτυα αλ­λη­λεγ­γύης
ξα­να­δί­νουν ελ­πί­δα

Αντί­θε­τα λοι­πόν α­πό τους ζη­λω­τές του χει­ρό­τε­ρου ως ι­δεώ­δους μο­χλού του κα­λύ­τε­ρου, θα υ­πο­στη­ρί­ξω ό­τι η αλ­λη­λεγ­γύη για ό­λους, χω­ρίς ε­θνο­τι­κούς α­πο­κλει­σμούς, προ­στα­τεύει τους πιο ευά­λω­τους α­πό την ε­ξα­θλίω­ση και την κοι­νω­νι­κή έκ­πτω­ση ε­πα­νει­σά­γο­ντας την αρ­χή της κοι­νό­τη­τας και της συλ­λο­γι­κό­τη­τας. Ανα­συν­θέ­τει τον κοι­νω­νι­κό δε­σμό α­πο­δί­δο­ντας μια θέ­ση σε αυ­τούς που κα­τα­δι­κά­ζο­νται στο α­πο­κλει­σμό, την κοι­νω­νι­κή σύν­θλι­ψη και τον αρ­γό θά­να­το. Διαρ­ρη­γνύει τον κλοιό της α­πο­μό­νω­σης και α­να­στέλ­λει την αί­σθη­ση α­νη­μπο­ριάς και α­πό­γνω­σης που μοι­ραία αυ­τή εν­στα­λά­ζει στο πε­ρι­θω­ριο­ποιη­μέ­νο υ­πο­κεί­με­νο. Στο βαθ­μό που λει­τουρ­γεί με βά­ση την αυ­το-ορ­γά­νω­ση και την αλ­λη­λο­βοή­θεια ε­πι­τρέ­πει στα θύ­μα­τα της μνη­μο­νια­κής βαρ­βα­ρό­τη­τας να ε­πα­νεγ­γρα­φούν στον κοι­νω­νι­κό ι­στό. Ξε­κι­νώ­ντας α­πό την αρ­χή ό­τι κα­θέ­νας έ­χει κά­τι να προ­σφέ­ρει, γνώ­σεις ή α­γα­θά, δε­ξιό­τη­τες ή μνή­μες, ε­γκα­λεί τον πιο ευά­λω­το ό­χι ως ευερ­γε­τού­με­νο που ε­πω­φε­λεί­ται α­πό το κοι­νω­νι­κό ια­τρείο, αλ­λά σαν εν δυ­νά­μει ε­νερ­γό μέ­λος του δι­κτύου.
Ο ευ­τε­λι­σμός του προ­σώ­που που συ­νο­δεύει την κοι­νω­νι­κή έκ­πτω­ση βυ­θί­ζει τους αν­θρώ­πους στην ντρο­πή και τους με­τα­μορ­φώ­νει σε πραγ­μα­τι­κά ρά­κη. Εδώ το δί­κτυο αλ­λη­λεγ­γύης ο­φεί­λει σε έ­να πρώ­το χρό­νο να τους βο­η­θή­σει να α­να­κτή­σουν έ­ναν χώ­ρο ύ­παρ­ξης και, σε έ­ναν δεύ­τε­ρο, ό­ταν θα έ­χουν βγει α­πό τη κα­τά­στα­ση κα­τα­το­νι­κής α­πο­πλη­ξίας που δη­μιουρ­γεί η πο­λι­τι­κή του σοκ και του δέ­ους, να τους ε­γκα­λέ­σει ως ε­νερ­γά υ­πο­κεί­με­να να ε­πα­νι­διο­ποιη­θούν την ι­διό­τη­τα του πο­λί­τη και να συν­δρά­μουν ο κα­θέ­νας με τις δυ­νά­μεις του στις πρω­το­βου­λίες αλ­λη­λεγ­γύης.

Στους α­ντί­πο­δες
της φι­λαν­θρω­πίας

Η αυ­τοορ­γα­νω­μέ­νη αλ­λη­λεγ­γύη βρί­σκε­ται στους α­ντί­πο­δες της φι­λαν­θρω­πίας, που α­να­πα­ρά­γει και θε­α­μα­το­ποιεί το χά­σμα α­νά­με­σα σε έ­χο­ντες και κα­τέ­χο­ντες α­πό τη μια και σε μη έ­χο­ντες α­πό την άλ­λη. Ένας α­πό τους βα­σι­κούς στό­χους της φι­λαν­θρω­πίας εί­ναι να εγ­γυη­θεί την α­πό­στα­ση α­σφα­λείας που χω­ρί­ζει τον «εν­δεή» α­πό τον «ευερ­γέ­τη». Αντί­θε­τα η αλ­λη­λεγ­γύη α­ναι­ρεί το δια­χω­ρι­σμό α­νά­με­σα στον «ευερ­γέ­τη» και τον «ευερ­γε­τού­με­νο», κα­θώς βα­σι­κή της αρ­χή εί­ναι η α­πό κοι­νού νο­μή, σε πλή­ρη ρή­ξη με το κύ­κλω­μα της κα­πι­τα­λι­στι­κής α­νταλ­λα­γής. Αυ­τός ο ε­πα­να­προσ­διο­ρι­σμό της συλ­λο­γι­κό­τη­τας δια­σώ­ζει το θε­μέ­λιο της κοι­νω­νίας υ­φαί­νο­ντας εκ νέ­ου τον κοι­νω­νι­κό ι­στό, που έ­χει τό­σο βίαια διαρ­ρα­γεί α­πό τις μνη­μο­νια­κές πο­λι­τι­κές τα­ξι­κής α­φαί­μα­ξης.
Τέ­τοια δί­κτυα α­πο­τε­λούν ε­στίες που προ­α­ναγ­γέλ­λουν μιαν άλ­λη κοι­νω­νία βα­σι­σμέ­νη στη δι­καιο­σύ­νη και στη συλ­λο­γι­κή νο­μή των α­γα­θών. Η αλ­λη­λεγ­γύη α­πο­τε­λεί ορ­γα­νι­κή συ­νι­στώ­σα κά­θε χει­ρα­φε­τη­τι­κής πο­λι­τι­κής. Οι αυ­τοορ­γα­νω­μέ­νες δο­μές της ει­σά­γουν στο ε­δώ και τώ­ρα το «ε­κτός τό­που και χρό­νου» της ου­το­πίας. Στα συ­ντρίμ­μια του πα­ρό­ντος η ο­ρι­ζό­ντια ορ­γα­νω­μέ­νη αλ­λη­λεγ­γύη α­πο­τε­λεί το πρό­πλα­σμα του μέλ­λο­ντός μας. Μας ε­γκα­θι­στά ή­δη στο ποιη­τι­κό Κλω­στή­ριον Νυ­κτε­ρι­νής Ανά­παυ­λας, ό­που ό­λοι μας, μες στη σιω­πή «του κρη­μνι­ζο­μέ­νου πό­νου», θα α­φου­γκρα­στού­με ε­πί τέ­λους τα «γάρ­γα­ρα τε­χνά­σμα­τα του μέλ­λο­ντός μας»².

Βί­κη Σκού­μπη

1. http://avgi.gr/images/photoarchive/webimages/vernard.jpg
2. Ανδρέ­ας Εμπει­ρί­κος, «Υψι­κά­μι­νος», Πλειάς, Αθή­να, σ. 69.